KHI TRẺ TỨC GIẬN: BỐ MẸ NÊN LÀM GÌ?
Việc một đứa trẻ tức giận, la hét, ăn vạ đối với bố mẹ dường như là một vấn đề rất đau đầu ở nhiều gia đình. Nhưng theo các nhà tâm lý học việc này hoàn toàn bình thường, đặc biệt khi xảy ra với trẻ. Trẻ con có xu hướng hành động theo bản năng nhiều hơn theo lý trí và cảm xúc của trẻ thường thật thà và bộc lộ rõ ràng. Chính vì vậy, khi không bằng lòng, con rất dễ phản ứng gay gắt, gào khóc, thậm chí đập phá ăn vạ...
Vậy, hành xử như thế nào trong những tình huống ấy?
Việc đầu tiên bố mẹ cần làm là thừa nhận, việc trẻ tức giận là HOÀN TOÀN BÌNH THƯỜNG VÀ CHẤP NHẬN ĐƯỢC. Trẻ sẽ cần thời gian để rèn luyện trí tuệ cảm xúc của mình. Đừng mặc định là con thì phải nghe lời cha mẹ, không được nổi giận. Trẻ con sinh ra với khả năng kiềm chế cảm xúc kém nên mới cần cha mẹ dạy dỗ để có thể hoàn thiện hơn.
Việc thứ hai, bố mẹ hãy giúp trẻ hiểu cảm xúc của mình và CÔNG NHẬN CẢM XÚC CỦA TRẺ. Bạn không cần phải đồng tình với thái độ tức giận của trẻ, không cần đồng ý với những yêu cầu của trẻ, không cần cảm thông rằng trẻ tức giận vì chuyện đó là đúng nhưng bạn hãy công nhận cảm xúc của trẻ: Con đang tức giận vì việc gì. Việc được bố mẹ hiểu cảm xúc sẽ giúp trẻ bớt tức giận hơn và nhận diện cảm xúc của mình.
Việc thứ ba, hãy CHO PHÉP TRẺ ĐƯỢC TỨC GIẬN, cho phép trẻ thể hiện cảm xúc tức giận của mình: có thể khóc lóc, có thể rên rỉ, có thể la hét một chút…. Bố mẹ cũng nên cho phép trẻ những cách để GIẢI TỎkA CƠN TỨC GIẬN như cắt giấy, đấm vào gối, chọc vẽ lung tung trên giấy…. Nhưng trẻ sẽ không được phép đánh người khác, không được đập phá đồ đạc… Ranh giới giữa cảm xúc và hành động được phép làm, không được phép làm cần hết sức rõ ràng với trẻ.
Lưu ý, nếu trẻ muốn và bố mẹ có thể chấp nhận được, bố mẹ có thể ở bên cạnh trẻ khi trẻ tức giận, còn không bố mẹ có thể ở phòng khác để bé tự xử lí cảm xúc của mình. Nhưng để bé ở một mình không có nghĩa là phạt trẻ ở một mình vì tức giận mà là cho trẻ thời gian để nguôi giận. Nếu trẻ nghĩ đó là phạt và không muốn bị ở một mình, hãy ngồi bên cạnh trẻ. Và sau khi xả xong cơn tức giận, trẻ sẽ phải dọn dẹp lại “bãi chiến trường”.
Việc thứ tư, sau khi trẻ đã qua cơn tức giận, đó mới là lúc bố mẹ và trẻ nói chuyện với nhau. Khi đang tức giận, trẻ sẽ không muốn nghe gì cả. Nên để trẻ nguôi giận rồi mới nói chuyện. Bố mẹ nên mở đầu câu chuyện bằng việc mô tả lại vấn đề, con muốn gì và nhắc lại, KHẲNG ĐỊNH LẠI MONG MUỐN CỦA TRẺ. Sau đó mới là bố mẹ nghĩ thế nào và phương án giải quyết là gì. Việc được bố mẹ hiểu mong muốn của mình cũng sẽ giúp trẻ nguôi giận hơn, tranh luận vào trọng tâm hơn.
Không nên tranh cãi đúng sai với trẻ, hãy đi vào vấn đề “giải quyết như thế nào”. Ví dụ, “Con muốn ăn bánh nhưng mẹ nghĩ ăn bánh giờ này là không phù hợp vì sắp đến giờ ăn cơm rồi. Con có cách nào để xử lí không?” Đôi khi trẻ sẽ đưa ra những phương án không ngờ, chứng tỏ khả năng tư duy và giải quyết vấn đề rất tốt của mình. Và bố mẹ nên thỏa hiệp với trẻ nếu có thể. Muốn trẻ nghe lời, hãy là cha mẹ biết nghe lời, không quá cứng nhắc và cực đoan với trẻ. Nếu bình thường bạn không cho phép con ăn kẹo nhưng nếu ở một hội nhóm có nhiều trẻ đang ăn kẹo, hãy thỏa hiệp cho trẻ được ăn 1-2 cây kẹo.
Con trẻ không được sinh ra với khả năng kiềm chế cảm xúc và hành động, chính vì thế trẻ mới cần bố mẹ định hướng, hướng dẫn để có thể lớn lên, hoàn thiện các kĩ năng kiểm soát cảm xúc và hành động. Hãy nhìn nhận những cơn tức giận của trẻ một cách cảm thông và tôn trọng con. Đó cũng là cơ hội tốt để bạn dạy con kĩ năng giải quyết vấn đề, rèn luyện trí tuệ cảm xúc. Việc giúp con vượt qua cơn tức giận rất khó vì bố mẹ sẽ phải vượt qua cơn tức giận của mình trước. Nhưng chỉ cần bố mẹ nhìn nhận cơn tức giận của con một cách đầy cảm thông và hiểu biết, bạn nhỏ sẽ dần dần học được cách kiểm soát cơn giận, hành động và cảm xúc của mình một cách hợp lý, có trí tuệ cảm xúc tuyệt vời.
