1. Trẻ chậm nói
Trẻ chậm nói có nghĩa là khả năng ngôn ngữ của trẻ chậm hơn so với các mốc phát triển ngôn ngữ thông thường. Điều đáng nói là rất nhiều cha mẹ chủ quan không chú ý đến tình trạng này của con mà không biết rằng chậm nói có thể là dấu hiệu của chậm phát triển trí tuệ hoặc là biểu hiện của 1 số dạng rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc tự kỷ.
2. Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói
Một số dấu hiệu chỉ báo ở trẻ chậm nói có nguy cơ mắc chứng tự kỷ:
7 tháng tuổi:
Trẻ vẫn không đáp ứng với tiếng động mạnh
12 tháng tuổi:
- Trẻ không tìm cách giao tiếp với người khác, kể cả khi cần giúp đỡ hay muốn điều gì đó
- Không quan tâm đến thế giới xung quanh.
- Không bi bô, không biết nói một từ nào, chẳng hạn “mẹ” hay “ba”.
- Không biết làm các động tác như vẫy tay chào tạm biệt, lắc đầu để nói không, chỉ tay.
- Không phản ứng khi được gọi tên.
24 tháng:
- Vốn từ tăng chậm, chưa nói nổi 15 từ.
- Trẻ không tự nói ra lời mà chỉ nhại lại lời, với các câu gồm 2 từ trở lên.
- Không hiểu các chỉ dẫn hay câu hỏi dài hơn
- Không dùng lời nói để giao tiếp, ngoại trừ trường hợp khẩn cấp.
- Không biết bắt chước hành động hay lời nói của người khác.
- Khi biết chơi, xem sách, bé không thể chỉ vào một bức tranh mà bạn gọi tên.
3 tuổi:
- Không sử dụng đại từ nhân xưng nào (con, mẹ).
- Không thể ghép các từ thành câu ngắn, không hiểu những chỉ dẫn hay câu hỏi ngắn
- Lời nói rất không rõ ràng, khiến người trong gia đình và người ngoài đều không hiểu.
- Vẫn thường xuyên lắp bắp, khi nói vẻ mặt bé nhăn nhó.
- Ít quan tâm hoặc không quan tâm tới sách truyện, Không đặt câu hỏi.
- Không quan tâm và không tương tác với các trẻ khác, Đặc biệt khó tách khỏi bố mẹ.
4 tuổi:
- Chưa thể phát âm thành thục phần lớn các phụ âm.
- Chưa hiểu khái niệm “giống nhau” và “khác nhau”.
- Không sử dụng đại từ “con” và “mẹ” đúng cách.
Chậm nói ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cũng như cuộc sống của trẻ nhưng cha mẹ lại ít khi để ý để phát hiện sớm những dấu hiệu của vấn đề này. Không ít phụ huynh khi thấy con có biểu hiện chậm nói đều coi đó là chuyện bình thường. Thậm chí con 18 tháng chưa nói được thì đợi đến 2 tuổi, 3 tuổi kiểu gì cũng biết nói… Chính điều này đã làm lỡ mất giai đoạn vàng để can thiệp giúp các con.
